Gepubliceerd:  21 juni 2023 Naar het nieuwsoverzicht
Explosieven uit de Tweede Wereldoorlog gevonden De EOD op bezoek
Foto: Wendy Krom

Explosieven uit de Tweede Wereldoorlog gevonden

Een aantal weken geleden heeft de Explosieve Opruimingsdienst (EOD) een bezoek gebracht aan onze boerderij. Er waren 20mm high explosive projectielen gevonden van een boordkanon van een Spitfire of Hurricane. Na contact met de politie heeft de EOD de granaten opgehaald.

Wat moet je doen als je munitie of explosieven vindt op de boerderij?

Het is belangrijk dat explosieven nooit in de boerderij (of een ander gebouw) bewaard worden. De explosieven moeten op het land blijven. Zodra je er één aantreft tijdens de werkzaamheden op de boerderij dient dit gemeld te worden bij Peter of Gina.

Uiteindelijk zal de granaat op aanwijzing van de EOD ergens op het land in een ondiepe kuil worden gelegd met daarop een emmer, zo blijft deze vindbaar en worden anderen gewaarschuwd. Hierna wordt melding gemaakt van de vondst. In geval van Spitfire-granaten zoals recent gevonden zal de EOD deze binnen zeven dagen ophalen. Ze worden ter plaatse gedeeltelijk gedemonteerd en daarna meegenomen naar een springterrein.

Historie

Met de gevonden Spitfire-granaten is waarschijnlijk tijdens de Tweede Wereldoorlog geschoten op Duitse stellingen op ’t Zand en de kerktoren van Alphen. Geheel toevallig is de vondst van granaten op ons terrein niet. Gina vertelt dat er al zo lang als zij op de boerderij komt munitie wordt gevonden. Af en toe vonden ze zelfs een Duitse helm op het terrein. Wat ze er toen mee deden? Gewoon in je zak stoppen en meenemen voor thuis. Totdat ze thuiskwam met een koperen kogel en op haar donder kreeg van haar vader. De kogel kon zo ontploffen en mocht ze absoluut niet mee naar huis nemen, al helemaal niet in haar broekzak. Sindsdien gaat ze er toch maar wat voorzichter mee om, vertelt ze.

Het gebied waarin de boerderij zich bevindt, heeft ook een oorlogsverleden. Ongeveer twee kilometer verderop – tussen het Bels Lijntje en de Oude Tilburgsebaan – ligt de Duitse Scheinflughafen Kamerun (SF37). Het schijnvliegveld staat beter bekend onder de naam ‘De Kiek’. Schijnvliegvelden als deze werden door de Duitsers aangelegd gedurende de Tweede Wereldoorlog om vijandelijke piloten op het verkeerde been te zetten. De Kiek diende als afleiding voor vliegbasis Gilze-Rijen. Deze vliegbasis kwam net na de Duitse inval in Nederland in 1940 in handen van de Duitsers. Zoals de term ‘schijn’ al weggeeft: de vliegvelden werden niet écht door de Duitsers gebruikt, maar dienden enkel om aandacht van de vliegvelden in functie af te leiden. De Duitsers hoopten dat de geallieerde piloten werden verleid om hun munitie af te vuren op De Kiek, of dat de piloten de vliegvelden simpelweg niet van elkaar konden onderscheiden en daardoor hun bommen op de verkeerde locatie lieten vallen.

Een schijnvliegveld werd door de Duitsers ingericht met een bunker en verlichting. Zodra bekend was dat vijandelijke vliegtuigen in de buurt waren werd de landingsbaan verlicht om de aandacht van de piloten te trekken. Voor observatie en afleidingsmanoeuvres waren enkele Duitse militairen aanwezig op het schijnvliegveld, die zich schuilhielden in de bunker en verbleven in de aanwezige houten barakken. Ook was er afweergeschut aanwezig, net als een hangar en rails met daarop een houten vliegtuig dat door middel van een kabel kon voortbewegen. Ondanks de moeite die de Duitsers erin staken om het vliegveld zo echt mogelijk te laten lijken, was onder de Engelsen snel duidelijk dat dit geen daadwerkelijk doelwit betrof. Toch heeft op 20 oktober 1943 een bombardement plaatsgevonden bij De Kiek, waarbij drie omwonenden om het leven kwamen. Uiteindelijk is in september 1944 schijnvliegveld De Kiek buiten gebruik geraakt. Sindsdien zijn er nog overblijfselen van het oorspronkelijke schijnvliegveld aanwezig.

 

Vliegveld De Kiek bezoeken

De Kiek is sinds 2019 open voor bezoekers. Het omliggende bos is vier jaar geleden ook ingericht als belevingsbos, precies 75 jaar na de bevrijding van Riel. De start- en landingsbanen van het schijnvliegveld zijn niet meer zichtbaar maar de oude bunker staat er nog wel en er zijn enkele originele bommen uit de Tweede Wereldoorlog aanwezig. Ook staat er een op schaal nagemaakte versie van het Duitse houten schijnvliegtuig, een Messerschmitt BF109 (van Cortenstaal). Door middel van de speciaal ontwikkelde app kun je ter plaatse door animaties en verhalen van Duitse militair Emiel Meisl en Engelse piloot Jason Brown meer leren over deze bijzondere plek. Voor de liefhebber is er ook een Geocach rondom het schijnvliegveld.

Tekst: Meike van den Berg