De kruidentuin
In januari zijn we gestart met het aanleggen van de kruidentuin. Dit was een idee wat spontaan begon, met gratis materialen uit de buurt en een ‘laten-we-er-maar-gewoon-aan-beginnen’ mentaliteit.
Het vlechten van de haag is trouwens heel verslavend! Ik zou het zo weer doen met iedereen die daaraan bijgedragen heeft! Maar de kruidentuin inhoudelijk ontwerpen begon pas na de bouw van de wilgenhaag. Tot nu toe is ‘de kruidentuin’ enkel het stuk binnen de wilgenhaag.
Hanneke en ik hebben geregeld samen gezeten om te bedenken hoe we dit moesten aanpakken. De eerste vraag was; hoe moeten de paden lopen? Je kunt ongeveer een halve meter vanaf een pad werken in een bed. Dus tegen de haag moest het bed 50 cm blijven, tussen twee paden kon het dieper. Het aanleggen van die paden ging, net als het uitzetten van de wilgenhaag, op gevoel. Met stokken grofweg de bedden uitzetten, onkruid-vrij maken en vooral veel over de ‘paden’ lopen om het gevoel te krijgen.
Winter
We wilden meteen dat er een bankje in zou komen, die staat er nu ook aan de zonnige kant. Toen we die plek maakten, was het nog winter en was je blij met elk zonnestraaltje. Iets later bij het maken van een van de laatste bedden was de wind koud, de regen nat en mijn rug had er genoeg van. Ter plekke besloot ik dat er best twee bankjes konden komen te staan. En nu hebben we een prachtig bankje overwoekerd door Oost-Indische kers aan de schaduwkant, heerlijk tijdens warme zomerdagen.
Als die eerste structuur van de tuin er is, komt de vraag wat we erin gaan zetten. En wat komt waar, waar hebben we geen plaats voor, waar halen we de planten vandaan? Na weer een gezellig momentje samengezeten te hebben, begon er een plant-plan te ontstaan. Hanneke is hierbij echt de expert geweest; zij weet ontzettend veel van kruiden en heeft zelf een kruidentuin in Moerenburg. We hebben de kruiden die in de tuin mochten komen ingedeeld in 3 categorieën: kookkruiden, theekruiden en eetbare bloemen. Voor de duurzaamheid hebben we zoveel mogelijk vaste planten gekozen, aangevuld met eenjarige planten die zich al dan niet uitzaaien.
Terwijl de plannen op papier en in ons hoofd vorm begonnen te krijgen, kreeg de kruidentuin ook steeds meer vorm; de paden werden bekleed met karton en boomsnippers. Dat oogde meteen heel anders!
De randen van de paden werden afgewerkt met witte berkenstammen. Een gift door het grote netwerk van Gina. Mocht je tijdens de kerst in Chaam zijn geweest, dan heb je namelijk diezelfde bomen zien pronken met kerstverlichting.
Eind februari zijn de paden helemaal klaar en staat er al een bankje. Begin maart zijn de eerste kruidenplanten de tuin ingegaan, na een dagje uitgraven in de tuin van Hanneke, de kruidenplanten onkruidvrij maken en vervoeren.
De meeste planten komen uit de kruidentuin van Hanneke, we schatten zelf ongeveer 70% van de planten (nog steeds binnen de haag). Deze zijn aangevuld met een paar donaties van leden en daarnaast gekochte planten en zaden.
Eind maart hebben we kruiden vanuit zaad proberen op te kweken in de kas. Dit is totaal mislukt. Er is maar liefst 1 plantje opgekomen, er waren er zeker 500 gezaaid… ach, niet alles lukt meteen…
Lente
In maart kregen we ook de opdracht om de stukken naast de haag op te nemen bij de kruidentuin. We zijn die delen ‘het voorportaal’ en ‘het bogenpad’ gaan noemen. De totale kruidentuin werd ineens drie keer zo groot! Omdat we niet genoeg tijd hadden om alles in te richten zoals binnen de haag, hebben we daar grotere blokken gecreëerd.
In april is het bloemweitje met paden in het voorportaal op zijn plek gekomen. Begin juni kregen we eindelijk het bogenpad achter de haag af. Voor de opvulling van al die extra stukken, hebben we diverse planten verplaatst. Bijvoorbeeld de rabarberplanten die vorig jaar een tijdelijke plek hadden gekregen. Die pasten niet meer tussen de bomen en waren eigenlijk over, maar nu staan ze te pronken in het voorportaal tegen de haag aan. Daarnaast had Tonnie een donatie aan Yacon-planten. Deze had ze zelf gestekt en kon nu worden uitgeplant in grote delen van de kruidentuin.
De planten binnen de haag waren intussen al flink aan het groeien, prachtig. Maar het onkruid groeide helaas net zo hard, weer een taak erbij. En het watergeven van de kruiden was ook nog een flinke klus. Vanwege het aanleggen van de sproei-installatie hadden we nog geen water bij de tuin. Alles moest met gieters gehaald worden bij de boerderij. En nieuwe aanplant heeft water echt nog hard nodig. Bij het bogenpad moesten nog delen onkruid-vrij gemaakt worden en andere planten geplant, in het bloemenweitje moest onkruid weggehaald worden, de munt moest in bakken zodat die niet gaat woekeren, we hadden nog zaden die ter plekke de kruidentuin in moesten, op de paden groeiden ondanks het karton en de houtsnippers sterk onkruid op, ofwel, er stapelden zich enorm veel taken op.
Zomer
In juni hebben we middenin die drukte ook voor de allereerste keer iets geoogst; de allereerste tere blaadjes van eetbare bloemen. Een klein hapje hier en een klein hapje daar, de eerste opbrengst. Toen kwam de eerste combinatie van kruiden voor een potje thee voor de vrijwilligers van de woensdag. En daarna kwam dan toch dat bijzondere moment: de allereerste kruiden-oogst voor de uitgifte! Daar waren we natuurlijk supertrots op! We hadden bij de aanleg niet gedacht dat we het eerste jaar al iets, laat staan zo veel, zouden kunnen uitdelen.
En het is echt heel veel: tijm, salie, komkommerkruid, citroenmelisse, hysop, citroenverbena, Oost-Indische kers, kaasjeskruid, driekleurig viooltje, kervel, koriander, korenbloem, basilicum, toorts, rozemarijn, bonenkruid, marjolein en heel veel kamille.
En nu verder
De kruidentuin staat er prachtig bij, het is een heerlijk rustig plekje midden op onze drukke boerderij. De tijd lijkt er stil te staan. Als je ‘even’ een paar minuten op een van de bankjes gaat zitten, is er zo een half uur voorbij. Een rondje door de tuin lopen, bij elke stap iets anders ruiken, is zeker de moeite waard. Je hoort het gezoem van bijen en zweefvliegen, ziet de rupsen kruipen en vlinders fladderen en natuurlijk de kleurenpracht van al die bloeiende kruiden.
Om de tuin zo mooi te houden kunnen we nog wel wat hulp gebruiken. Als je het leuk lijkt om in dit kleine paradijsje lekker bezig te zijn, laat het ons weten. We vertellen je graag wat je zou kunnen doen.
Nog iets: helemaal aan het eind van het bogenpad kunnen we nog een picknicktafel gebruiken. Het plekje is er al klaar voor.
Tekst: Addy van Lieshout
Foto's: Anke Gielen
