Gepubliceerd:  23 februari 2021 Naar het nieuwsoverzicht
Anke Gielen, fotograaf en videomaker
Foto: Koen Bakx

Een levendige en inspirerende vakvrouw

Het afgelopen jaar zagen we al vaak de vermelding: ‘Foto’s: Anke Gielen’ onder nieuwsartikelen en in de ledenbrief. Velen van ons zagen Anke ook op de boerderij rondlopen, steeds gewapend met een fotocamera. Maar wie is eigenlijk de vrouw achter die camera? Vandaag ga ik proberen daar achter te komen.

‘Durf je wel te reizen met dit weer?’ Anke Gielen is betrokken en zorgzaam, vraagt of ik wel bij haar kan komen. Maar dat lukt, weliswaar lopend over de spekgladde stoepen, maar ik kom er. Ze ontvangt me in haar huis in Oud-Noord, dichtbij het Wilhelminapark, waar ze woont met haar partner Koen Bakx (webmaster van onze Goedentijd-website) en hun Maine Coon-kat Poesjka. Anke moet boven op haar werkkamer nog wel even snel iets afmaken, het is druk. Na een minuut of 5 komt ze naar beneden en zet ze versgemalen koffie. Tussendoor drinkt ze nog wat slokken van haar bietensmoothie, haar ontbijt. Ik ben intussen opgewarmd op de bank en heb het huis een beetje in me op kunnen nemen. Het ziet er gezellig uit, met veel boeken en een vitrinekast met edelstenen en fossielen.

Wat een mooie edelstenen. Is dat jouw hobby of interesse? ‘Een deel heb ik van mijn opa gekregen, die zich hier ook mee bezig hield. Ik weet van de meeste stenen ook welke heilzame werking ze hebben. Vroeger wilde ik heks worden, maar zeg dat maar niet, want dan gaan de mensen misschien denken haha’. Ik denk dat dat meevalt. Ze vertelt verder: ‘Ik heb ook nogal wat esotherische cursussen gedaan: astrologie, Reiki, Enneagram, Ayurveda.
Wat spreekt je daar zo in aan? Ze denkt er even over na. ‘Ik denk toch het holistische. Ik zie mezelf als onderdeel van mijn omgeving, van een groter geheel. Ik hou van natuur en van dieren. Vroeger was ik veel buiten, aan het spelen, klimmen, of ik zat buiten te tekenen. Weet je wel, zo’n kind’.

Ik zie mezelf als onderdeel van mijn omgeving, van een groter geheel. Ik hou van natuur en van dieren.

Hoe ben je opgegroeid? ‘We woonden in Baarschot en we zijn met 4 kinderen thuis. We hadden een grote moestuin en kippen, eenden, konijnen. Die werden ook geslacht en opgegeten. Mijn moeder is beeldend kunstenaar, maakt glas-in-lood, en mijn vader was leraar geschiedenis. Ze waren dus geen boeren, maar de natuur was wel heel belangrijk. Ik ben Bourgondisch opgevoed, met lekker en kwalitatief goed eten. Ik herinner me bijvoorbeeld dat onze buurman eens een snoek had gevangen. Die werd dan met zorg klaargemaakt, een goed glas wijn erbij, dat soort dingen. De nadruk op goede voeding werd nog eens extra belangrijk toen ongeveer 15 jaar geleden bleek dat ik coeliakie (glutenallergie) heb. In veel voorverpakte dingen zitten gluten en ik merk het meteen als ik iets slechts eet. Ik kan echt genieten van goed eten, maar ik ben geen gezondheidsfreak hoor’.

Heeft je keuze voor Herenboeren hier ook iets mee te maken? ‘Ja zeker. Ik heb dus al lange tijd interesse in gezond eten. En ik zie ook hoe ziek de voedselindustrie is, met name de vleesindustrie. Hoe mens- en dieronvriendelijk die is. Ook de kunstmatige bereiding van voedsel in fabrieken is erg ongezond, met al het toegevoegde zout en kunstmatige suikers. Vanwege mijn coeliakie ben ik gewend om verpakkingen van voedsel te lezen. Nou dan schrik je hoor, wat er allemaal voor rommel in zit. Ook ons landbouwsysteem is onhoudbaar geworden. Het wordt boeren onmogelijk gemaakt om op een natuurlijker manier te boeren. Ik ben heel enthousiast over Herenboeren. Maar ik ben niet van het bekeren. Ik wil liever mensen inspireren’.

Ons HBG nummer is 11, dus dat zegt misschien wel iets over hoe graag we er bij wilden zijn. 

Door middel van je fotografie? ‘Ja ook. Toen er begin vorig jaar niemand op de boerderij mocht komen vanwege corona, was ik erg bevoorrecht: ik mocht daar komen om foto’s te maken. Ik voelde het als mijn taak om verslag te doen van wat er gebeurde op de boerderij. Het was heel veel werk, maar ik kon me zó goed inleven in al die leden die € 2000,- hadden ingelegd, en die natuurlijk wilden weten wat er op hun boerderij gebeurde. We hebben dat samen gedaan, met de commissie Marketing en Communicatie: we hebben minimaal om de week een nieuwsbericht gemaakt, de website is heel snel op orde gebracht en verbeterd, diverse social media zijn opgetuigd en we hebben voortdurend informatie verstrekt. Maar behalve dat dat belangrijk was voor onze leden, ben ik ook heel enthousiast en wil ik heel graag laten zien wat er gebeurt en wil ik mensen mee laten genieten, zo van: “kijk eens hoe leuk dit is” en “moet je zien hoe hard hier gewerkt wordt!”.

Ik weet hoe druk het kan zijn, wat betreft verslaggeving over de boerderij. Dat deed/doe je naast je werk als fotograaf. Kun je iets vertellen over jouw beroep?
‘Ik ben fotograaf en videomaker van beroep. Daarnaast doe ik ook voor een klein deel van mijn tijd beeldredactie. Dat is foto’s en illustraties zoeken of (laten) maken bij lesmateriaal voor kinderen. Verder werk ik vooral in cultuur en maak ik veel lesmateriaal voor zorg en welzijn, dus ik fotografeer veel kwetsbare mensen.
Toen ik 10 jaar was had ik al mijn eerste camera. Op de middelbare school heb ik cursussen fotografie gevolgd. Ik heb op de kunstacademie St. Joost in Breda gezeten en ben afgestudeerd in audio-visuele vormgeving (video). Na mijn afstuderen heb ik een aantal jaren gewerkt als video-editor. Gaandeweg ging ik steeds meer fotografie doen en kreeg ik ook eigen foto-opdrachten. In 2000 ben ik voor mezelf begonnen, als zelfstandig fotograaf en videomaker. Het is best een stap, een eigen bedrijf in een creatief vak. Mensen zijn niet gewend om te betalen voor iets creatiefs. Dat is eigenlijk best raar: ze betalen wel om hun auto of verwarming te laten repareren, om hun huis te laten schilderen. Maar als er foto’s gemaakt moeten worden om het huis te kunnen verkopen, dan mag daar geen geld voor vrijgemaakt worden. Misschien denken mensen dat het simpel is, foto’s en video maken. Het is niet misschien zo duidelijk dat het ook een echt beroep is waar je voor moet studeren. Eigenlijk moet je voortdurend bewijzen dat je een serieus vak hebt’.
Dat begrijp ik. Wat trekt je zo aan in het maken van foto’s en video’s?
‘Ik vertel graag verhalen. Bij fotografie is het de uitdaging om in één beeld datgene te vangen wat je wilt vertellen. Je moet kunnen kijken. Nee, eerder zíen dan kijken’.

Hoe zie je dat dan? ‘Dat moet je een beetje in je hebben. Hoewel, het is ook wel te cultiveren. Ik heb dat altijd gekund. Iets heeft altijd meerdere kanten. Het is maar net hoe je iets ‘belicht’, letterlijk en figuurlijk. Door de belichting of het moment te kiezen, kun je veel verschillende dingen vertellen. Het is een keuze hoe je iemand in beeld brengt. Je kunt als fotograaf of videomaker dus ook je mening over een onderwerp geven, door een bepaalde kant te benadrukken. Ik kan bijvoorbeeld verschillende portretten van jou maken. Ik kan laten zien hoe enthousiast je bezig bent in het veld, maar ik kan ook een donkerdere kant laten zien. Daarin zit de invloed van mij als fotograaf of videomaker’.

‘Je moet iets zien. Je moet zien dat iets wat te vertellen heeft’.

Hoe kom je dat tegen in je werk voor onze Herenboerderij? ‘Als ik iemand volg op de boerderij, bijvoorbeeld voor een nieuwsbericht. De bezieling van de mensen die daar werken, dat wil ik graag in beeld brengen. En bijvoorbeeld bij de kippen. In het begin moesten ze opgehokt zitten. Dan krijg je foto’s van kippen in een hok. Dat kun je op nogal verschillende manieren laten zien. We willen een bepaalde boodschap overbrengen als Herenboeren. Als je buiten in de ren tussen de kippen staat, komen ze allemaal naar je toe. Binnen 20 seconde hebben ze je schoenveters los haha. Je krijgt dan foto’s met beeldvullend kip. Dat ziet eruit alsof ze hutjemutje zitten en dat wil je niet. Je moet dus de tijd nemen tot de kippen hun interesse in je hebben verloren, waardoor ze weer wat uit elkaar gaan. Bij de varkens idem dito trouwens. Ik heb heel wat foto’s van onscherpe varkensneuzen haha!’

Je hebt dus veel meer foto’s gemaakt dan die wij te zien krijgen. ‘Ja inderdaad. Het kost ook nog heel wat tijd om de beste uit te zoeken. En de nabewerking kost minstens zoveel tijd. Bij bewegende voorwerpen (dieren, mensen) moet ik het leukste moment kiezen, of het mooiste licht op een bepaald moment. Soms voel je al op het moment dat je de foto maakt: dit is ‘m. Bij het nabewerken let ik bijvoorbeeld op het licht, contrast, compositie. En dat hangt ook weer af van wat je wilt vertellen.
Wat is typisch voor Herenboeren in je bewerkingen? ‘Kleuren zijn belangrijk. Je laat natuur zien. Het is buiten, dus het licht werkt vaak mee. Als je wilt laten zien hoe bar het weer is, zoals een paar weken geleden, kun je dat in je kleur en contrast uitdrukken. En bijvoorbeeld op een mistige ochtend, kun je met lichtval veel laten zien. Je geeft het gevoel van die plek mee, het idee dat de kijker daar zelf is. Ik vind onze boerderij een heel fijne plek. Dat wil ik laten zien in mijn foto’s. Het is fijn om daar te fotograferen, ook al is het veel werk’.
Hoeveel tijd ben je ongeveer kwijt met je werk voor onze boerderij? ‘Oeh…nou, inclusief vergaderen misschien wel een hele dag per week. In de eerste maanden meer dan de laatste tijd’.
Jeetje wat veel. En het komende jaar iets minder foto’s en iets meer video? ‘Ja dat is een vraag vanuit de leden. Er is veel communicatie, en dat is ook nodig, op allerlei manieren. Herenboeren Goedentijd is een professioneel bedrijf. Dat wil je naar buiten laten zien en dat doen we middels een professionele bedrijfswebsite, nieuwsberichten en met professionele foto’s en video’s dus. We laten daarmee ook zien hoe leuk het is. Daarnaast is er ook behoefte aan communicatie tussen de leden onderling: ervaringen delen, leuke plaatjes en belevenissen uitwisselen. Daar hebben we de besloten Facebookgroep voor opgezet. Privé-filmpjes en foto’s, die ook heel leuk en goed zijn, horen in de Facebook-groep’.

Welke thema’s of onderwerpen hebben jouw persoonlijke voorkeur? ‘Mijn hart ligt bij de natuur. Koen en ik hebben prachtige reizen gemaakt, naar o.a. Canada, Patagonië, Namibië en Botswana. Ik zoek plekken met heel bijzondere mooie natuur of wildlife. Ik hou ervan om dieren te fotograferen en daar moeilijke dingen voor te doen. Normaal ben ik niet zo van het vroeg opstaan, maar in Afrika heb ik er totaal geen moeite mee om om 5.00 uur uit ons tentje te kruipen om een kudde olifanten te fotograferen. En ik hou van extreme, woeste landschappen. Patagonië en Canada, ik word er lyrisch van! Op mijn website heb ik een aparte afdeling met natuurfoto's.’ 

Ze laat me een mooi boek zien met fantastische foto’s van onder meer olifanten, zebra’s en de mooiste landschappen. Daarnaast maakt Anke ook vrij werk, en exposeert ze soms. Ook hiervan laat ze een boek zien. Het is een prachtig boek met deels abstract en deels figuratief werk, met ook surrealistische beelden. Het gaat over vrouwen die haar inspireren, uit de geschiedenis of de mythologie. Met dit werk laat zij een heel andere kant zien van zichzelf.

Wat een indrukwekkend en veelzijdig werk. Ik heb tot slot nog één laatste vraag Anke. Op welke Herenboeren-foto ben jij zelf het meest trots? ‘Oh…dat is eigenlijk een onmogelijke vraag. Ze zijn zo verschillend. Misschien zitten de mooiste foto’s wel in de diaserie die ik over de boerderij gemaakt heb voor de ALV. Ik zou er echt even voor moeten gaan zitten, maar ik denk dat ik niet zal kunnen kiezen’.

Ik begrijp dat. Het geeft nog maar eens aan wat een mooi professioneel werk deze inspirerende vakvrouw ons heeft gebracht. We kijken al met genoegen uit naar de bewegende beelden die nog gaan komen. Veel dank daarvoor Anke, en ook voor dit fijne openhartige gesprek.

Tekst: Miriam Michels

Foto's: Anke Gielen