Stevig flierefruiten op Goedentijd!
Vandaag, donderdag 25 maart, maken we een begin met de aanleg van een heuse fruitboomgaard op Goedentijd. Dit doen we onder leiding van Sjef van Dongen en zijn mannen, Charles en Peter, van Fruitzforlife uit Zeeland (bij Uden). Vrijdag en zaterdag wordt volgens plan de rest gedaan. De hulptroepen van vandaag bestaan uit de vaste vrijwilligers van de donderdag: Wil, Kees, Noortje en ondergetekende. Speciaal voor vandaag en op Gina's verzoek uitgebreid met Frans. Het vee moet tenslotte ook gewoon gevoerd worden. Voor dit clubje zal het een lange dag worden. Tijdens de middagpauze wordt onze groep versterkt met Coen, Marij, Pieter, Neeltje, en Geert. Het weer vandaag: fris, bewolkt, af en toe 'n beetje zon, weinig wind en rond de 10 graden. Volgens kenners prima bomenplantweer!
Uitzetten
Fijn om Wiebe weer op de boerderij te zien en hartstikke mooi dat het met zoontje Daan nu echt de goede kant opgaat. Verder is natuurlijk Gina van de partij en ook de aanjager van de boomgaard: Wilfred. Hij is gewapend met veel tekeningen van het plantplan en geeft enthousiast aan dat dit een mooie dag gaat worden. Wilfred is in zijn nopjes. De boomgaard is een beetje zijn kindje geworden, mag ik van hem gerust stellen. Hij vertelt dat we uiteraard dit jaar en volgend jaar nog niet op appels en peren moeten rekenen. "Om een betere wortelontwikkeling te krijgen is het de bedoeling dat je het eerste jaar niet teveel bloesem en vruchtjes aan die boompjes krijgt. Door die te dieven stimuleer je de wortelgroei". Als rond half tien de mannen van Fruitzforlife arriveren met de plantmachine, boompjes en plantjes, gaat Wilfred met hen meteen het land op om aan de hand van de tekeningen, met landmeter en paaltjes, rijen uit te zetten.
Kipcaravan verplaatsen
Ondertussen wordt de kipcaravan verplaatst. Dat betekent dat alle kippen en hanen in het buitenverblijf vriendelijk doch dringend worden verzocht naar binnen te gaan. Makkelijker gezegd dan gedaan, maar met vereende kracht lukt het. Gina zet de trekker voor de caravan en stuurt die vakkundig naar de andere kant van het middenpad, achter de restanten van de prei. Binnen is het een drukte van jewelste en een vrolijk gekakel. De kippen hebben kennelijk het idee dat ze eindelijk met de caravan op vakantie gaan. Hun huis wordt waterpas gezet, elektriciteit en water opnieuw aangesloten en Kees jenst een paar palen in de grond voor het beschermdoek. Het stukje grond waar het kippenverblijf heeft gestaan, inclusief de buitenren, wordt opnieuw geëgaliseerd en door Gina met de frees* bewerkt. (* in tegenstelling tot bij ploegen vindt er bij frezen geen kerende grondbewerking plaats, maar wordt de grond door elkaar 'geroerd'.)
Uitleg en taken verdelen
Sjef legt ons uit wat er vandaag moet gebeuren: welke taken er zijn, wie wat het beste kan doen. Hij heeft naast alle boompjes en plantjes (3.000 stuks!) ook een 'plantaanhanger' achter een trekker bij zich. Peter stuurt, Charles en Gina zitten op de machine en planten. Die drie hebben dus de hele dag zittend werk. Zeker voor Gina is dat tamelijk uitzonderlijk. Wiebe loopt daar weer pal achter om alles goed te zetten en aan te drukken. Vrijwel meteen en als bijna vanzelf ontstaat er onder de vrijwilligers een taakverdeling. Al snel loopt het gesmeerd. De een zet bamboestokken naast de stammetjes van de boompjes. Een volgende snoeit de zijtakjes tot ongeveer 40 cm. Weer een ander zet er ‘beschermjasjes’ omheen. De volgende bindt de boompjes vast met 2 speciale elastiekjes. Weer een ander stampt de grond aan. Aan het eind van elke rij ontstaat er steeds een flink gat in de grond als de trekker zijn frees ophaalt en moet keren voor een nieuwe rij. Die gaten gooi ik dicht en egaliseer de sporen van de trekker. Charles noemt mij de grafdelver.
Er zit onmiddellijk een stevig werktempo in. Al rap zien we het resultaat: keurige rijen met boompjes en daartussen verschillende plantjes. Een lust voor het oog, zeker voor wie van ritme en orde houdt.
Supervrijwilligers en stikstofbinders
Tijdens de pauze vraag ik Sjef of ie tevreden is: "Och jongen, jullie zijn zúlke super-vrijwilligers" Dat wilde ik even horen natuurlijk. Verder legt hij nog eens uit: "We zijn vandaag een boomgaard aan het planten volgens het nieuwe NAP-systeem. Dat betekent om-en-om stikstofbinder (N), appel (A), peer (P), stikstofbinder, appel, peer enz. Tussen de rijen staan steeds wisselende stikstofbinders: planten die ondergronds stikstof binden. Ze produceren ook vruchten, die zowel voor de mens als voor de vogels lekker zijn. Deze vruchten zijn op hetzelfde moment rijp als de appels en de peren. Ze trekken de vogels weg van het grootfruit, zodat er minder fruit aangevreten zal worden en de vogels ook hun deel krijgen. Zo is de cirkel rond. Tussen de rijen bomen en plantjes gaan Wiebe en Gina nog gewassen telen. Wiebe vult aan: "piepers, bonen, diverse kolen, noem maar op ... wat de leden willen".
Wilfred noemt op wat er deze dagen allemaal geplant wordt: laag- half- en hoogstam, appels, peren, pruimen, perziken, kersen, abrikozen, walnoten, tamme kastanjes. Verder nog o.a. wilde linde, esdoorn, sporkehout en hazelnoot. In totaal inderdaad zo'n 3.000 plantjes.
Ik sta er versteld van hoeveel we vandaag met z'n allen hebben gedaan. Ieder heeft daarbij een min of meer vaste taak uitgevoerd. Tussendoor hoor ik links en rechts diepgaande, soms filosofische gesprekken, grappige verhalen en vrolijke ontboezemingen. “Het loopt als een trein”, geeft Sjef regelmatig aan. Hij is blij met zo'n club fanatieke sjouwers. De komende dagen zal dit karwei worden voltooid door weer een andere groep supervrijwilligers.
Tekst: Koen van Dooren
Anke Gielen maakte een filmpje van een minuut van de bomenplantmachine:
Foto's: Anke Gielen
